De Zeeuwse geslachtsnaam Fonteijne vindt zijn oorsprong wellicht in Vlaanderen.

Het  "Woordenboek van de Familienamen in België & Noord-Frankrijk"  van Frans Debrabandere levert een eerste aanknopingspunt voor de betekenis en het vroegste voorkomen van de familienaam. De naam Fonteyn wordt er vermeld, samen met een reeks varianten die tot op heden nog bestaan.

De "Vlaamse" namen Fonteyn en Fonteyne komen vooral in Vlaanderen voor, de verspreidingsgebieden van Fonteyn en Fonteyne zijn duidelijk van elkaar gescheiden, dit volgens historische politieke grenzen: de Fonteyn’s  leefden op het grondgebied van het oude hertogdom Brabant, de Fonteyne’s  in het oude graafschap Vlaanderen. In verband met de verschillende varianten op de Vlaamse schrijfwijze van Fonteyn kan men nog opmerken dat de oudste varianten, deze zijn waarin de "ei-klank" als "ey" geschreven wordt: de oude "ey-schrijfwijze" evolueerde in de 17^e en 18^e eeuw geleidelijk van "ey" over in "eij" naar "ij" en "ei".

In het boek “ Le censier ducal pour I’amanie de Bruxelles de 1321” (een Latijnse lijst van cijnsplichtingen voor de stad Brussel), worden drie personen vermeld met de familienaam: "de Fonte", wat zoveel betekent als "van de fontein". Het is echter niet duidelijk welke Vlaamse of Franse familienaam de betrokkenen in werkelijkheid  gedragen hebben: het kan "van de Fontein" of  "de la Fontaine" geweest zijn, maar ook een variant op "van den Borne" of  "van den Borre" of "Borremans".  De betekenis van deze twee naamsgroepen is ongeveer dezelfde: het gaat om personen, afkomstig uit de omgeving van een borne/borre/bron of fontein.

De gelijkwaardigheid van Fonteyn en Borremans was  vroeger welbekend. Er zijn verschillende gevallen beschreven ( in de 17^e eeuw) van personen die hun naam veranderd hebben van Borremans in Fonteyn of omgekeerd. Het is dus niet uitgesloten dat sommige takken Fonteyn  in de mannelijke lijn afstammen van voorouders  die oorspronkelijk de familienaam Van Den Borne, Borremans of iets dergelijks droegen en die later overschakelden naar het fraaiere "Fonteyn".

Tot in de 11^e-12^e eeuw droeg het gewone volk maar  één naam: de doopnaam. Om binnen eenzelfde leefgemeenschap personen van elkaar te onderscheiden, kreeg een persoon een bijnaam die verwees naar zijn beroep, zijn woonplaats, uiterlijke, de naam van zijn vader of moeder, enz. In een later stadium, en afhankelijk van een combinatie van factoren, werden sommige van deze bijnamen erfelijk doorgegeven, waardoor ze familienaam werden. Deze evolutie werd bekrachtigd door administratieve voorschriften die vanaf de 15^e eeuw in bepaalde streken al de verplichting  invoerde om de personen te noteren met naam en bijnaam. Bijnamen die de woonplaats van de naamdrager aangaven, waren bij de vroegste die gebruikt werden. Een specifieke plaats die men in ieder dorp of stadje aantrof was "de borne of de fontein": het was vaak de enige beschikbare waterbevoorradingsplaats voor het gewone volk en ze speelde als dusdanig een belangrijke centrale rol in het leven van de lokale gemeenschap.

Bekend is dat ook vondelingen hun familienaam toegewezen kregen op basis van de plaats waar ze waren aangetroffen. Werd er een vondeling gevonden bij de fontein dan werd aan dit kind de naam Fonteyn gegeven, zonder rekening te houden met reeds bestaande families met die familienaam. Dit betekende waarschijnlijk dat die naam toendertijd heel vanzelfsprekend en gebruikelijk was. Een gevolg daarvan is, dat er nieuwe stammen Fonteyn ontstaan zijn, zonder enig verband met de stambomen van de reeds bestaande families. De plaatsaanduiding "van de fontein" was dan ook een voor de hand liggende bijnaam, wat een mogelijke verklaring is voor het veelvuldig voorkomen van de familienaam, zowel in het Vlaamse als het Franse landsgedeelte.

Bron: Jan Boelaert, <  http://users.skynet.be/jan.boelaert/FONTOOR.htm